Музейна-педагагічны занятак «Адпачні ЯК»

З 1 па 30 красавіка 2021 года ў Аршанскім музеі У.С. Караткевіча – філіяле Музейнага комплексу гісторыі і культуры Аршаншчыны будзе праходзіць выстаўка “Яго жыццё гэта вера” з фондаў Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы (Мінск).
Янка Купала і Уладзімір Караткевіч – тыя пісьменнікі, каго беларусы часцей за іншых называюць любімымі аўтарамі. На стварэнне выстаўкі натхніў аўтограф нарыса Караткевіча “Вязынка”, які жыва адлюстроўвае яго ўражанні ад паездкі на радзіму Песняра ў 1952 годзе. Нарыс быў напісаны адразу па вяртанні ў Оршу і дасланы тагачаснаму дырэктару музея Уладзіславе Францаўне Луцэвіч, якая апублікавала твор у зборніку “Янка Купала. Зборнік матэрыялаў аб жыцці і дзейнасці паэта”. Праз тры гады, напярэдадні свайго 25-годдзя, 25 лістапада 1955 года, Уладзімір Караткевіч напіша ёй ліст-падзяку са словамі: “Вы цяпер для мяне накшталт маёй хроснай маці: першы мой выступ у вялікай прэсе быў зроблены дзякуючы Вам…”
У нарысе Уладзімір Караткевіч кажа пра Янку Купалу: “…усё яго жыццё – гэта вера. Запамятайце, гэты чалавек верыў у народ, у тое, што яму суджана шчасце…” Уладзімір Караткевіч зачытваўся творамі Купалы і прызнаваўся, што “не ўяўляе жыцця без яго”. Янка Купала бываў на Аршаншчыне – радзіме Караткевіча. Тут ён напісаў знакаміты верш “Спадчына” (1918), а ў 1930-я гады часта прыязджаў на сваю дачу, побудаваную ў Ляўках на беразе Дняпра. У дзяцінстве Уладзімір Караткевіч пабачыў Янку Купалу, калі на свяце ў Оршы брат паказаў яму вялікага паэта. Гэтая сустрэча вельмі ўразіла Караткевіча: “…я здзівіўся: мне здавалася, што ён павінен быць нават фізічна дужэйшы, на дзве галавы вышэйшы за ўсіх іншых людзей”. Так, настаўнік і вучань, не знаёмыя адзін з адным, сталі землякамі – але адзін па нараджэнні, а другі – духоўна, палюбіўшы аршанскую зямлю і дняпроўскія берагі ўсім сэрцам. Выстаўка “Яго жыццё гэта вера” адлюстроўвае сувязь жыцця і творчасці Янкі Купалы і Уладзіміра Караткевіча і падзеленая на два тэматычныя блокі: “сустрэча” ў Вязынцы і “сустрэча” на Аршаншчыне. У экспазіцыі, акрамя рукапіса Караткевіча “Вязынка”, будуць прадстаўлены фотаздымкі Янкі Купалы на Аршаншчыне, Уладзіміра Караткевіча ў Вязынцы, дачы Янкі Купалы ў Ляўках, прыжыццёвыя выданні кніг Янкі Купалы, з якіх Караткевіч распачаў знаёмства з паэтам, сувенірны падсвечнік, які належыў Караткевічу. Дапоўняць выстаўку лісты Караткевіча Уладзіславе Луцэвіч, графічныя работы Эдуарда Агуновіча па матывах творчасці Янкі Купалы і партрэт паэта, выкананы мастаком Рыгорам Сітніцам.
5 сакавіка 2021 года ў Дзяржаўным літаратурным музеі Янкі Купалы распачне работу выстаўка “У спадчыну ад роду засталіся песні” да 80‑годдзя з дня нараджэння Жанны Казіміраўны Дапкюнас, былога дырэктара музея, унучатай пляменніцы Янкі Купалы.
Жанна Казіміраўна нарадзілася 8 сакавіка 1941 года. З дзяцінства яна гадавалася ў атмасферы, адухоўленай імем Купалы, поўнай павагі да скарбаў беларускай культуры і літаратуры, адным з найярчайшых прадстаўнікоў якой быў паэт. Гэтае ўнікальнае асяроддзе фарміравалася найперш намаганнямі і нястомнай дзейнасцю Уладзіславы Францаўны Луцэвіч, стваральніцы і першага кіраўніка Літаратурнага музея Янкі Купалы. Менавіта яе ўплыў, па сведчанні самой Жанны Казіміраўны, дапамог абраць жыццёвы шлях: “Пра пераемнасць у нашай сям’і ніколі не гаварылася. Але, як я памятаю, пачынаючы з дзесяці гадоў цёця Уладзя брала мяне з сабой паўсюдна на літаратурныя вечары, дзе знаёміла з беларускімі пісьменнікамі. Калі ж надышоў час паступаць ва ўніверсітэт, у мяне было жаданне звязаць сваё жыццё з музыкай або нават медыцынай, а Уладзіслава Францаўна сказала: “Толькі БДУ: беларускае аддзяленне філалагічнага факультэта”. Яе меркаванне сталася сапраўды аўтарытэтным, не паслухацца яго было проста немагчыма”.
Па завяршэнні вучобы ў 1963 Жанна Казіміраўна прыйшла ў Літаратурны музей Янкі Купалы. Справа захавання творчай спадчыны першага народнага паэта Беларусі, ушанавання яго памяці стала для яе пакліканнем. За 42 гады працы ў музеі яна прайшла шлях ад навуковага супрацоўніка да дырэктара. Узначальвала працу па стварэнні экспазіцый Вязынкі (1972) і Ляўкоў (1977), кватэры-музея ў Пячышчах (Татарстан, 1975), музея “Над ракою Арэсай” у калгасе “Чырвоная змена” на Любаншчыне (1980), стацыянарнай экспазіцыі ў Мінску (1976), якая, у мадэрнізаваным выглядзе, дзейнічала да 2012 года. Пад яе кіраўніцтвам паўсталі філіялы “Акопы” і “Яхімоўшчына”, распачала сваю работу навуковая канферэнцыя Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы “Купалаўскія чытанні”, якая хутка набыла статус міжнароднай. Яна ініцыятар стварэння ландшафтнага заказніка “Купалаўскі” ў Лагойскім і Мінскім раёнах, заснавальніца грамадскай арганізацыі “Міжнародны фонд Янкі Купалы”.
Арыгінальныя фотаздымкі і дакументы з музейнага збору прадставяць знакавыя вехі на жыццёвым і працоўным шляху Ж.К. Дапкюнас, выдатнага купалазнаўцы і музейшчыка, прадаўжальніцы сямейных і музейных традыцый, асновы якіх былі закладзены У.Ф. Луцэвіч.
Выстаўка экспануецца ў стацыянарнай экспазіцыі музея да 31 сакавіка 2021 года. Сардэчна запрашаем!
(017) 337 99 54, Варонава Галіна
Сярод экспанатаў Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы знаходзіцца ўнікальны прадмет — наручны гадзіннік, які паэт набыў у 1930-ыя гады і насіў да канца жыцця. Менавіта гэты гадзіннік стаў крыніцай натхнення для Мінскага гадзіннікавага завода «Луч» пры стварэнні новай, унікальнай лімітаванай калекцыі «Мова».
5 прычын набыць гадзіннік з серыі «Янка Купала»:
Старт продажу ў інтэрнэт-краме – 16 лютага
Старт продажу ў магазінах розніцы – 21 лютага, акурат у Дзень роднай мовы
Замовіць гадзіннік можна па спасылцы https://luch.by/kollektsii/yanka-kupala/
КП НД Ф Кн РЯК
Незразумелыя скарачэнні для многіх людзей, але не для супрацоўнікаў фондавага аддзела. Для таго, каб і вы з лёгкасцю маглі расшыфраваць гэтыя надпісы, музей Янкі Купалы прапануе нешта надзвычай цікавае
Да Міжнароднага дня роднай мовы музей прыадчыніць шафы і скрыні сваіх фондасховішчаў. Галоўны захавальнік фондаў распавядзе пра самыя цікавыя прадметы і іх гісторыі, напрыклад:
Яшчэ болей пераканаліся ў тым, што хочаце ведаць пра фонды ўсё? Тады далей інфармацыя для вас:
Экскурсія адбудзецца: 19 лютага (пятніца) а 16.00, 17.00 і 18.00
Колькасць чалавек у адной групе – 5 чалавек
Кошт – 5.50 рублёў
Абавязковы папярэдні запіс па тэлефоне (29) 316-04-08 ці (017) 395-57-66
Месцаў усяго 15, таму раім не губляць час, а хутчэй запісвацца на неверагодную экскурсію
З 10 лютага па 22 лютага 2021 года ў межах стацыянарнай экспазіцыі Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы будзе працаваць выстаўка “Зоркі для дзетак”, прысвечаная 100-годдзю з выхаду дзіцячага часопіса “Зоркі”.
Дзіцячыя часопісы уяўляюць сабой, у адрозненне ад перыёдыкі для дарослых, асобны яскравы свет. Часам мы на ўсё жыццё запамінаем, якія часопісы ў дзяцінстве гарталі і шукалі у шапіку. І калі сёння дзіцячыя выданні можна знайсці на любы густ і гаманец, то яшчэ сто год таму нават адзіны часопіс быў жаданым падарункам для любога дзіцяці.
“Зоркі” – першы дзіцячы часопіс у БССР. Выдаваўся ён кожны месяц у Мінску з лютага 1921 г. па чэрвень 1922 г. на беларускай мове. Галоўным рэдактарам часопіса быў калега Янкі Купалы яшчэ з часоў “Нашай Нівы” Змітрок Бядуля. Прымаў удзел у стварэнні часопіса і сам Янка Купала. У “Зорках” былі надрукаваны вершы Купалы “Песня і казка”, “Бай”, “Сын і маці”, яго пераклады з рускай і польскай моў.
Музей прапануе наведвальнікам зазірнуць у свет старой дзіцячай прэсы: пабачыць, якімі вершамі зачытваліся беларускія дзеці, у якія гульні ім прапаноўвалі згуляць і якія песні спяваць.
Запрашаем здзейсніць падарожжа ў часе на сто год назад разам з “Зоркамі”!