Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы ў рамках Міжнароднай акцыі “Ноч музеяў” прэзентуе выставачны праект “Сваякі”, прысвечаны 100-годдзю Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы.

Адкрыццё праекта, які ствараецца як у класічным, так і ў віртуальным фармаце, адбудзецца ў Міжнародны дзень музеяў, 18 мая 2020 а 17.00 на сайце музея і на яго старонках у Facebook і Instagram. Матэрыялы праекта будуць публікавацца пад хэштэгам #сваякі100.

У маі – чэрвені на электронных пляцоўках з’явяцца яркія тэатральныя гісторыі ад заснавання да сучаснасці, якія распавядуць артэфакты з музейных калекцый – афішы, фатаграфіі спектакляў, узоры сцэнаграфічнага майстэрства… Кожны з іх сведчыць пра час, калі Янка Купала быў у тэатры ўдзячным гледачом, сябрам рэжысёраў і артыстаў, а таксама пра час, які тэатр жыве з імем паэта. Сярод экспанатаў будуць успаміны рэдактара “Нашай Нівы” Аляксандра Уласава, які сведчыў: “Тэатр ён [Янка Купала] любіў неяк асабліва, “па-купалаўску”, яго вачэй ніякім чынам нельга было адарваць ад сцэны”. З успамінаў Ларысы Гарэцкай вядома, што ў Беларускім дзяржаўным тэатры паэт глядзеў спектаклі з найбліжэйшага да сцэны крэсла левай ложы, каб быць поруч з героямі “Паўлінкі”, “Раскіданага гнязда” і “Тутэйшых”.

“Дарагія сваякі” – гэты цёплы зварот Віктара Манаева да калектыву музея стаў натхненнем для назвы выставачнага праекта. “Сваякі” – наш падарунак улюбёнаму тэатру, сваяцтвам з якім ганарымся і якому зычым наступныя 100 год плённага жыцця!

Гісторыя 1

 

Гісторыя 2

76 гадоў таму ў Томску адбылася прэм’ера спектакля «Паўлінка», рэжысёрам якой быў Леў Літвінаў. Менавіта гэтай пастаноўцы было наканавана заняць асобную нішу ў беларускім тэатральным мастацтве.
ᅠ
Сёння Літвінаўская «Паўлінка» з’яўляецца візітнай карткай Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы

 

Гісторыя 3

У афішах паўстае гісторыя жыцця легендарнай пастаноўкі. Асобныя афішы выпускаліся да юбілейных паказаў, бенефісаў акцёраў. Асаблівае месца займаюць афішы, створаныя мастакамі, у якіх адбілася іх уласнае разуменне п’есы.

 

Гісторыя 4

Вяршыняй Купалавай драматургіі з’яўляецца сацыяльна-псіхалагічная драма «Раскіданае гняздо». Завершана ў Акопах 4 верасня 1913 года, асобным выданнем драма выйшла толькі ў 1919 годзе ў Вільні
ᅠ
У 1921 годзе «Раскіданае гняздо» ўпершыню пастаўлена на сцэне Беларускага дзяржаўнага тэатра Фларыянам Ждановічам.

Калектыў Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы глыбока смуткуе з-за смерці Міхася Канстанцінавіча Міцкевіча.
ᅠ
Ад нас сышоў у вечнасць чалавек светлай душы і шчырага сэрца. Сын класіка нашай літаратуры Якуба Коласа, у спадчыну ад бацькі пераняў ён вялікую любоў і павагу да нашай роднай Беларусі.
ᅠ
Мы ведалі яго як добрага сябра, руплівага і нястомнага працаўніка. Яго ўспаміны пра Якуба Коласа, Янку Маўра, Янку Купалу захавалі для нас і нашых нашчадкаў жывую повязь з волатамі духу нашай Бацькаўшчыны.
ᅠ
Ад усяго сэрца спачуваем родным і блізкім Міхася Канстанцінавіча, падзяляем іх боль. Светлая памяць!

Рукапіс верша «Maja dola», які паступіў у фонды музея 10 ліпеня 1946 года ад ЦДАКР БССР (цяпер Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь), мае шыфр КП-1
ᅠ
Дарэчы, аўтограф верша ў 2016 годзе быў уключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь
ᅠ
Напісаны беларускай лацінкай 15 ліпеня 1904 года верш «Мая доля» — самы ранні з вядомых беларускіх вершаў паэта.
Цікава, што на адваротным баку ліста напісаны па-польску верш «Kobiecie», які датуецца днём раней.